Prawosławny Kościół Katolicki jest powszechnie znany jako Wschodni Kościół Prawosławny, częściowo po to, aby uniknąć mylenia go z Kościołem Rzymskokatolickim. Liczy około 200 milionów członków, z których większość mieszka we wschodniej Europie, Grecji i na Kaukazie. Jego tradycyjna siedziba znajduje się we współczesnym Stambule, wcześniej znanym jako Konstantynopol.
Przez pierwsze tysiąc lat istnienia Wschodni Kościół Prawosławny współistniał z rzymskim Kościołem Katolickim, choć stosunki między nimi były zawsze naznaczone różnicami zarówno teologicznymi, jak i politycznymi.
Różnice te doprowadziły ostatecznie do schizmy Wschód-Zachód, znanej również jako Wielka Schizma, w 1054 r. n.e., w której Rzym i Konstantynopol odłączyły się od siebie. Każda ze stron obwiniała drugą o rozłam, czasem nawet oskarżając ją o herezję.
Religijna rola Konstantynopola sięga czasów cesarza Konstantyna, który w IV wieku uczynił chrześcijaństwo oficjalną religią Cesarstwa Bizantyjskiego, a tym samym jego stolicy. Stambuł, jak nazywa się obecnie tę stolicę, pozostał historyczną siedzibą kościoła prawosławnych, mimo że w 1453 r. padł ofiarą muzułmańskich Turków. Jak widać, historia kościoła prawosławnego była przewrotna, również istnieją budynki, które kiedyś były cerkwiami, ale zostały przekształcone w kościoły
Złożona organizacja
Wschodni Kościół Prawosławny jest zorganizowany w samorządne kościoły, z których wiele nosi tytuł patriarchatu.
Tradycyjnie wiodącym autorytetem jest Ekumeniczny Patriarchat Konstantynopola z siedzibą w Stambule, któremu obecnie przewodniczy Bartłomiej I. Choć nie ma on takiej władzy jak papież w Kościele katolickim, jest uważany przez swoich wyznawców za najważniejszą osobę.
Status ten był często kwestionowany przez Patriarchat Moskiewski, który ma znacznie więcej wiernych niż Konstantynopolitański. Po tym jak Bartłomiej I przychylił się do prośby duchownych prawosławnych na Ukrainie o niezależność od Moskwy, patriarchat moskiewski podjął decyzję o zerwaniu z patriarchatem konstantynopolitańskim.
Moskwa czasami odnosi się do siebie jako do 'Trzeciego Rzymu’, ponieważ władca w Moskwie postrzegał siebie jako najwyższego suwerena chrześcijańskich narodów prawosławnych, co rozwinęło się w wyniku osmańskich zwycięstw w tradycyjnych centrach prawosławia.
